Воскресенье, 12 мая 2024

Год гістарычнай памяці

Людзі і зоркі: «смалянскія маладагвардзейцы»

Людзі і зоркі: «смалянскія маладагвардзейцы»

Яшчэ адна памятная дата: роўна 80 гадоў таму ва ўрочышчы Песчына былі расстраляны жыхары вёсак былога Смалянскага сельсавета, члены маладзёжнай падпольнай арганізацыі, якіх праз шмат гадоў трапна назвалі «смалянскімі маладагвардзейцамі». У памяць людзей, якія аддалі самае дарагое — свае жыцці — у барацьбе з фашызмам, быў наладжаны мітынг каля брацкай магілы на могілках непадалёку ад в. Круглае, дзе пасля вайны перапахавалі 17 чалавек. Марыя Дзмітруковіч і Вера Панасюк. Марыя Дзмітруковіч, яе сястра Вера Панасюк, іх бацькі Іван Раманавіч і Дар‘я Іванаўна, сёстры Верынага мужа Надзея Панасюк і Анастасія Галашук з мужам Мікалаем… Надзея Панасюк і Анастасія Галашук. Падчас вайны жыхары Круглага, Смалян, Алішавічаў, навакольных хутароў актыўна ўключыліся ў барацьбу з нямецка-фаш
Вера Церахава: «Наша пакаленне рассталася з дзяцінствам у першыя дні вайны»

Вера Церахава: «Наша пакаленне рассталася з дзяцінствам у першыя дні вайны»

Напярэдадні Дня вызвалення вязняў фашысцкіх канцлагераў, які адзначаецца сёння, 11 красаіка, мы звярнуліся з пытаннямі да Веры Віктараўны Крэчка (Церахавай), якая жыве ў в. Магілёўцы Зеляневіцкага сельсавета. Гэта вельмі цікавы чалавек. Выдатная маці і бабуля. Бібліятэкар, які ўкладваў у сэрца не аднаго пакалення школьнікаў любоў да гісторыі роднага краю. Аўтар краязнаўчых нарысаў, якія часта з‘яўляюцца на старонках «Раённых будняў» і садзейнічаюць захаванню гістарычнай памяці нашымі землякамі. Але падзеі Вялікай Айчыннай вайны для жанчыны не проста гісторыя: у юныя гады яна адчула на сабе ўсе яе нягоды, прайшла фашысцкае рабства, мае статус малалетняга вязня. Вера Віктараўна Церахава. — Вера Віктараўна, раскажыце крыху пра сябе, калі ласка. — Я звычайны чалавек, са сваімі радасц
Мітынг-рэквіем у рамках спецпраекта «Сёстры Хатыні» пройдзе ў вёсцы Байкі Ружанскага 11 красавіка

Мітынг-рэквіем у рамках спецпраекта «Сёстры Хатыні» пройдзе ў вёсцы Байкі Ружанскага 11 красавіка

У чацвер, 11 красавіка, у Беларусі стартуе спецыяльны праект ад Рэспубліканскага грамадскага аб’яднання «Патрыёты Беларусі» і тэлеканала «АНТ» пад назвай «Сёстры Хатыні». Адным з сімвалаў пакут, якія выпалі на долю беларускага народа ў час Вялікай Айчыннай вайны, з’яўляецца трагедыя Хатыні. Так званым «санітарным аперацыям» падвергліся больш за 9 тыс. вёсак. Спаленыя і не адроджаныя вёскі ў Беларусі называюць сёстрамі Хатыні. У чацвер, 11 красавіка, у в. Байкі пройдзе мітынг-рэквіем. Пачатак у 12.30 гадзін. Далучайцеся да маштабнай Рэспубліканскай акцыі! Ушануем памяць загінулым разам!
Памятная дошка ў гонар партызана Аляксея Антановіча з’явілася на Ліноўскай СШ (+фота)

Памятная дошка ў гонар партызана Аляксея Антановіча з’явілася на Ліноўскай СШ (+фота)

Лінейка, прысвечаная адкрыццю памятнай дошкі ў гонар партызана Аляксея Антановіча, адбылася ў Ліноўскай сярэдняй школе, якая носіць званне «Школа міру». Сімвалічна, што гэтая падзея аказалася прымеркаваная менавіта да 22 чэрвеня — Дня ўсенароднай памяці ахвяр Вялікай Айчыннай вайны і генацыду беларускага народа. Але гэтая ж дата — і дзень гібелі героя-падрыўніка ў 1944 годзе. Урачыстае мерапрыемства сабрала не толькі школьнікаў і сваякоў героя: у ім прынялі ўдзел старшыня раённага Савета дэпутатаў Мікалай Кудравец, старшыня Ліноўскага сельвыканкама Таццяна Мардань, дырэктар ААТ «Ліноўскае» Васіль Казмярчук, спецыяліст па ідэалагічнай рабоце ААТ «Аранчыцкая птушкафабрыка» Алена Антановіч, намеснік пракурора Пружанскага раёна Ірына Жыгалка, начальнік райаддзела ўнутраных спраў Ігар А
Старшакласнікі раёна напярэдадні Дня Канстытуцыі пазмагаліся ў інтэлектуальнай гульні ад БРСМ (+многа фота)

Старшакласнікі раёна напярэдадні Дня Канстытуцыі пазмагаліся ў інтэлектуальнай гульні ад БРСМ (+многа фота)

Напярэдадні Дня Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь раённая арганізацыя ГА «БРСМ» сабрала старшакласнікаў са школ раёна ў малой зале гарадскога Палаца культуры. Нагодай для сустрэчы стала інтэлектуальная гульня «Канстытуцыя — наш Асноўны Закон». Удзел у мерапрыемстве прыняло 15 каманд з устаноў адукацыі раёна. Падлеткі спаборнічалі ў шасці турах. Пытанні былі звязаны з культурай і нацыянальнымі традыцыямі, асноўнымі датамі беларускай дзяржаўнасці і, канечне, Канстытуцыяй. Таксама ўдзельнікаў чакаў беларускамоўны бліц. Каманда-пераможца з СШ № 3 г. Пружаны. Па выніках інтэлектуальнага квізу лепшай была названа каманда «Тутэйшыя», якая прадстаўляла СШ № 3. Другое месца заваявала каманда гімназістаў «Вітамікс», а трэцяе дасталася камандзе з Кляпацкай школы. Лепшыя гульцы атрымалі па
Старшыня раённага Савета дэпутатаў Мікалай Кудравец: «За кожнай літарай Асноўнага Закона — нормы, якія рэгулююць адносіны ў грамадстве»

Старшыня раённага Савета дэпутатаў Мікалай Кудравец: «За кожнай літарай Асноўнага Закона — нормы, якія рэгулююць адносіны ў грамадстве»

Сёння ў нашай краіне адзначаецца Дзень Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь. Напярэдадні значнага свята мы сустрэліся са старшынёй Пружанскага раённага Савета дэпутатаў Мікалаем Кудраўцом і задалі яму некалькі пытанняў. Напомнім чытачам, што 27 лютага 2022 года адбыўся рэспубліканскі рэферэндум па ўнясенні змяненняў і дапаўненняў у Канстытуцыю Рэспублікі Беларусь. Але шлях да гэтай важнай падзеі быў дастаткова складаным, патрабуючым карпатлівай працы многіх людзей. Мікалай Кудравец быў сярод тых, хто працаваў над праектам новай рэдакцыі Канстытуцыі. — Мікалай Пятровіч, прайшоў год пасля рэферэндуму. Наколькі з Вашага пункту гледжання, як члена Канстытуцыйнай камісіі, змяненні актуальныя ў сённяшнім жыцці грамадства? — Вельмі актуальныя. Напрыклад, у артыкуле 15 запісана: «Дзяр
Ушанаванне і малітва за супакой душаў. У Дзень памяці воінаў-інтэрнацыяналістаў у Пружанах адбыліся мітынг і паніхіда па загінулых (+многа фота)

Ушанаванне і малітва за супакой душаў. У Дзень памяці воінаў-інтэрнацыяналістаў у Пружанах адбыліся мітынг і паніхіда па загінулых (+многа фота)

У апошняй чвэрці ХХ стагоддзя хлопцы, якія ведалі пра вайну толькі з кніжак і фільмаў, раптам трапілі ў сапраўднае пекла, дзе іх паўсюль падпільноўвала небяспека. Удалечыні ад бацькоўскага дома яны хутка пасталелі, вымушаны былі стаць дарослымі, жыццё вымушала іх глядзець смерці ў твар… 15 лютага ў скверы памяці воінаў-інтэрнацыяналістаў, што па вуліцы Тармасава, прайшоў мітынг, прысвечаны 34-й гадавіне вываду савецкіх войскаў з Афганістана. Сквер памяці воінаў-інтэрнацыяналістаў на вул. Тармасава ў г. Пружаны. Прыйшоўшы ў сквер, мы адразу ўбачылі тут пэўныя змяненні. Справа ў тым, што напярэдадні Дня памяці воінаў-інтэрнацыяналістаў адбылося частковае добраўпарадкаванне месца памяці. Былі выдалены туі, якія згубілі эстэтычны выгляд, праведзена абрэзка дрэў і абноўлены памят
Над стварэннем патрыятычнага музею працуе зараз пружанскі ваенна-гістарычны клуб «За Радзіму!». Далучыцца могуць усе пружанцы

Над стварэннем патрыятычнага музею працуе зараз пружанскі ваенна-гістарычны клуб «За Радзіму!». Далучыцца могуць усе пружанцы

Ваенна-гістарычны клуб «За Радзіму!», што дзейнічае ў Пружанах, галоўнай сваёй мэтай бачыць захаванне памяці пра землякоў, якія перанеслі нягоды Вялікай Айчыннай вайны і абаранялі свой родны край ад чужынцаў. Нямала работы зроблена ўжо старшынёй клуба Віталіем Матвіенкам і яго пакуль нешматлікімі аднадумцамі, якія прыкладаюць усе намаганні для таго, каб стварыць патрыятычны музей у Пружанах. Гэтыя словы прыпісваюцца нацыянальнай гераіне Францыі Жанне Д’Арк, якая заклікала землякоў выступіць супраць ворагаў сваёй радзімы. Праз паўтысячы гадоў гэта выказванне не губляе актуальнасці. Гісторыя той Стогадовай вайны паўтараецца зноў і зноў, нібы па зачараваным коле. Як толькі народ страчвае памяць аб продках, нацыянальнае адзінства, то адразу з’яўляюцца цэнтрабежныя цячэнні, якія разрыва
У Дзень памяці ахвяр Халакосту ў Пружанах прайшоў памятны мітынг

У Дзень памяці ахвяр Халакосту ў Пружанах прайшоў памятны мітынг

Традыцыйна 27 студзеня, у Дзень памяці ахвяр Халакосту, каля мемарыяльнага помніка яўрэям Пружан і навакольных населеных пунктаў, якія загінулі падчас Вялікай Айчыннай вайны, прайшоў мітынг. Сёлета ён сабраў больш удзельнікаў, чым у папярэднія гады: роўна 80 гадоў таму больш за 9000 апошніх насельнікаў пружанскага гета знішчылі ў крэматорыях канцлагера Асвенцім-Біркенаў або ператварылі ў лагерных рабоў. Ля помніка па вул. Горына-Каляды ў Пружанах сабралася больш за сто чалавек: прадстаўнікі гарадской адміністрацыі, грамадскіх арганізацый, патрыятычных клубаў, прадпрыемстваў, вучнёўская моладзь. Пранікнёна ўзгадалі тых, хто прайшоў праз страшныя пакуты і быў забіты толькі таму, што фашысцкая ідэалогія адмовіла ў праве на жыццё цэлых нацый. Як нагадаў падчас выступлення на міты
Праект «Бацькаўшчына». Першая праваслаўная царква ў Пружанах

Праект «Бацькаўшчына». Першая праваслаўная царква ў Пружанах

Год 1473. Чым увайшоў ён у гісторыю? У гэтым годзе пачалося будаўніцтва вядомай усяму свету Сіксцінскай капэлы ў Ватыкане. Менавіта тут праходзяць канклавы — выбары папы рымскага. 21-гадовы Леанарда да Вінчы скончыў навучанне і атрымаў кваліфікацыю майстра-мастака. Нарадзіўся сусветна вядомы польскі вучоны і астраном Мікалай Капернік… Царква Нараджэння Хрыстова на плане Пружан 1803 года (пазначана стрэлкай). Насупраць — касцёл Сігізмунда і Вацлава. І ў тым жа годзе сярод дабучынскіх лясоў, ва ўладаннях князя Івана Кобрынскага, куды той прыязджаў на паляванні і дзе ўжо на вытоках Мухаўца быў пабудаваны княскі двор, узвялі праваслаўную царкву і асвяцілі яе ў гонар Нараджэння Хрыстова. Такім чынам Іван Сямёнавіч з жонкай Феадорай імкнуліся ўвекавечыць свае імёны. Неўзабаве бяздзетны кн
Праект «Бацькаўшчына». Ружаны, ратуша, Магдэбургскае права…

Праект «Бацькаўшчына». Ружаны, ратуша, Магдэбургскае права…

Дыялогавая пляцоўка «Магдэбургскае права Ружан», прысвечаная 385-й гадавіне падпісання дакумента аб дараванні прывілея гораду, прайшла ў сценах Ружанскага палацавага комплексу роду Сапегаў. Сустрэча была арганізавана сумесна з членамі краязнаўчых клубаў «Скарбы» і «Патрыёт», якія дзейнічаюць пры Ружанскім шматпрофільным цэнтры, і іх кіраўніком Ларысай Давідзенка. Да слова, арганізаваная дыялогавая пляцоўка — гэта далёка не адзінае мерапрыемства, праведзенае для ружанскіх школьнікаў. Цікавымі падзеямі для іх сталі семінар «Слуцкія паясы» і віртуальны відэаваяж да Сусветнага дня турызму «Знаёмцеся, наша Беларусь!». Восеньскі сезон для гасцей музея быў адзначаны святкаваннем юбілею беларускага песняра — Янкі Купалы. У памяць аб ім прайшоў паказ фільма «Купала». На дадзены момант
Чорнаглянцаваная кераміка – каштоўная адметнасць Пружаншчыны

Чорнаглянцаваная кераміка – каштоўная адметнасць Пружаншчыны

Адной з адметнасцей пружанскай зямлі побач з архітэктурнымі выбітнасцямі, якія прыцягваюць турыстаў, намоленымі старажытнымі храмамі, у кожнага з якіх свая гісторыя, прыроднай жамчужынай Белавежскай пушчай з‘яўляецца чорнаглянцаваная кераміка. Пружанская кераміка на гарадскім рынку. Фота 1941 года Каля шасці стагоддзяў прайшло з таго часу, як каралева Бона прывезла майстроў-керамістаў са сваёй радзімы – Італіі (ва ўсялякім разе, так сцвярджаюць паданні). Яны далі пачатак промыслу,  які развіваўся, сталеў, набываў уласныя толькі нашаму рэгіёну рысы. З пакалення ў пакаленне перадавалі мясцовыя майстры вопыт і традыцыі сваім нашчадкам. Напачатку 20-га стагоддзя толькі ў Пружанах працавалі каля 250 ганчароў. Выпускалі посуд у розных тэхніках, але найбольш удаваўся задымлены, чорнаг
Да 220-годдзя з дня нараджэння: біяграфія лыскаўскага вучонага Максімільяна Рылы

Да 220-годдзя з дня нараджэння: біяграфія лыскаўскага вучонага Максімільяна Рылы

Вы скажаце: ну, што за паралель можна правесці паміж такімі населенымі пунктамі як Лыскава і Вавілон? Лыскава – аграгарадок у Брэсцкай вобласці, а Вавілон – гэта ж не проста горад, гэта амаль цэлая цывілізацыя! Аднак ёсць асоба, якая звязала гэтыя мясціны. Менавіта ў мястэчку Лыскава, якое на тыя часы ўваходзіла ў Ваўкавыскі павет, атрымаў сваю першую адукцыю Максімільян Станіслаў Рыла – каталіцкі місіянер, арнітолаг, філосаф і археолаг. М. С. Рыла нарадзіўся ў апошні дзень снежня 1802 г. у Падароску Ваўкавыскага павета ў сям‘і збяднелых шляхціцаў. Пачаў сваё навучанне ў школе ў мястэчку Лыскава. Вучоба тут працягвалася да 1817 г., і хочацца думаць, што менавіта тут юнак адчуў прагу да ведаў, цікавасць да навукі. Затым было навучанне ў Полацкай езуіцкай акадэміі, дзе Максімільян
Работа газавікоў заснавана на высокай дысцыплінаванасці і адказным стаўленні да ўскладзеных абавязкаў

Работа газавікоў заснавана на высокай дысцыплінаванасці і адказным стаўленні да ўскладзеных абавязкаў

Нездарма прыродны газ разам з электрычнасцю лічыцца найбольш важкім энергарэсурсам для сучаснай цывілізацыі. Гэта відавочна і на прыкладзе Пружанскага раёна, эканоміка і сацыяльная сфера якога атрымалі істотны штуршок да развіцця, калі ў наш рэгіён прыйшло блакітнае паліва. Адбылося гэта ў 1962 годзе, калі ў красавіку загадам па Брэсцкім трэсце па газіфікацыі «Брэстгаз» была створана кантора па газіфікацыі Пружанскага раёна пры Кобрынскім мантажна-эксплуатацыйным участку. Некалькі месяцаў новаму прадпрыемству давялося вырашаць арганізацыйныя, тэхнічныя і нават кадравыя пытанні. Не хапала абсталявання, машын, падрыхтаваных спецыялістаў. Аднак тады, як і цяпер, работа газавікоў была заснавана на высокай дысцыплінаванасці, адданасці і адказным стаўленні да ўскладзеных абавязкаў. І нап
У Міжнародны дзень памяці ахвяр генацыду ў музеі-сядзібе «Пружанскі палацык» правялі круглы стол

У Міжнародны дзень памяці ахвяр генацыду ў музеі-сядзібе «Пружанскі палацык» правялі круглы стол

9 снежня адзначаўся Міжнародны дзень памяці ахвяр генацыду. І проста немагчыма было не сабрацца з гэтай нагоды, не ўспомніць сумныя падзеі гісторыі нашай радзімы. У музеі-сядзібе «Пружанскі палацык» прайшоў круглы стол з удзелам гісторыкаў, супрацоўнікаў пракуратуры, членаў маладзёжнага парламента пры раённым Савеце дэпутатаў. Слова «генацыд» у нас зараз пастаянна на слыху, – падкрэсліў начальнік аддзела ідэалагічнай работы і па справах моладзі Аляксандр Момлік. – У красавіку 2021 года па ініцыятыве Генеральнай пракуратуры Рэспублікі Беларусь была ўзбуджана крымінальная справа па факце генацыду беларускага народа ў гады Вялікай Айчыннай вайны і пасляваенны час. Для чаго гэта было зроблена, якія вынікі работы бачны ўжо зараз і чаму гэта так важна для ўсяго нашага народа, для кожн