Сучасныя падлеткі ўсё часцей выказваюць высокую актыўнасць і самастойнасць. У пагоні за выгодамі цывілізацыі многія з непаўналетніх шукаюць спосаб іх набыцця. Адзін з самых простых — зарабіць грошай самастойна ў дапаўненне да «кішэнных», атрыманых ад бацькоў.
Спосабаў падзаробку для падлеткаў у нашы дні досыць. Для іх адкрываюцца працоўныя лагеры, ім па дасягненні вызначанага ўзросту афіцыйна даюць на законнай падставе працоўныя месцы прадпрыемствы і арганізацыі. Парой для набыцця новых гаджэтаў, моднага адзення, абутку і аксесуараў моладзі гэтага бывае цалкам дастаткова.
Разам з тым, у пошуках спосабаў заробку тыя ж падлеткі аказваюцца патэнцыйна лёгкай здабычай для злачынцаў. Не ўсведамляючы ўсю важнасць правільнага выбару, замест атрымання грашовай узнагароды непаўналетнія ў выніку садзяцца на лаўку падсудных і пазбаўляюцца волі на доўгія гады.
Так, у пошуках работы дзве 16-гадовыя навучэнкі аднаго з брэсцкіх каледжаў адшукалі ў Тэлеграм старонку наркашопа, які прапаноўваў добра зарабіць. Дзяўчыны зацікавіліся высокім заробкам, звязаліся з адміністратарам, які прапанаваў ім стаць «закладчыцамі».
Улічваючы, што яны сяброўкі, «добрасардэчны наймальнік» дазволіў ім працаваць разам. Пагадзіўшыся з умовамі, навучэнкі прыступілі да няхітрай «работы» — забіралі «тавар» у паказаных куратарам месцах і раскладвалі ў розных кутках на тэрыторыі абласнога цэнтра. За што яны атрымлівалі плату на свае банкаўскія карты. Але радаваліся заробку нядоўга, праз месяц яны былі затрыманы супрацоўнікамі міліцыі. Зараз дзяўчынам давядзецца сядзець, аднак не за партамі: згодна з артыкулам узбуджанай ў дачыненні да іх крымінальнай справы ім пагражае пакаранне ў выглядзе пазбаўлення волі тэрмінам да 15 гадоў.
На жаль, яркая рэклама, абяцанне высокага і лёгкага заробку часцяком адсоўваюць на трэці план у галовах падлеткаў адказнасць, якую яны прымаюць за здзяйсненне злачынных дзеянняў пад добрапрыстойнай назвай «работа». Яны не ўсведамляюць, што для злачынцаў яны нішто іншае, як нічога не варты разменны матэрыял. Для «наймальніка» ўсё роўна, колькі яны паспеюць «адпрацаваць», бо на змену будуць прыцягваць іншага. «Наймальніка» не цікавіць зламаны лёс падлетка, яму важна ўласная выгада.
Маючы толькі жаданне атрымаць лёгкія грошы, пазбаўленыя выразнага разумення прававых наступстваў, непаўналетнія захапляюцца прапановамі не толькі наркашопаў, нярэдка яны становяцца памагатымі ашуканцаў, згаджаючыся на «работу» кур’ерам ці дроперам. Гэта кар’ера таксама не доўжыцца доўга і мае аналагічны сумны вынік у выглядзе законнага няўхільнага пакарання.
Каб не даць непаўналетнім загубіць уласны лёс, варта надаваць больш увагі іх лічбавай і прававой адукаванасці. І за гэта ў адказе дарослыя.
Бацькі! Часцей расказвайце сваім дзецям пра адказнасць за незаконныя дзеянні. Прыслухвайцеся да іх жаданняў і парываў. Калі дзіця жадае ўладкавацца на працу, дапамажыце знайсці легальны спосаб заробку, растлумачце, што лёгкіх грошай не бывае. Разам з ім вывучайце аб’явы з прапанаванымі вакансіямі. Тлумачце, як выглядаюць аб’явы злачынцаў, а яшчэ выкарыстоўвайце прыклады, як падлеткі ў пошуках хуткіх грошай пазбавіліся самага дарагога — свабоды. Навучыце іх казаць «Не!» сумніўным прапановам ад каго б там ні было. Дапамажыце сваім дзецям навучыцца рабіць правільны выбар паміж легальным і злачынным заробкам.
Аляксандр Семаковіч, начальнік РАУС