З ліста ў рэдакцыю:«Я вялікі прыхільнік пружанскага хлеба, і менавіта — чорнага «кірпічыка». Але здаецца мне, у апошні час якасць яго стала горшай. Памятаю раней, ідзеш малым з магазіна, а ў руках нясеш гарачы хлеб, пакрысе адшчыпваеш хрумсткія скарыначкі і з асалодай кладзеш у рот. Як гэта было смачна! Цяпер хлеб стаў нейкім не такім. Чаму так?»
Каб адказаць чытачу, а заадно даведацца пра работу нашага хлебазавода, яго вырабах, якасці выпякаемай прадукцыі, «хітрыках» яе захоўвання, нашы карэспандэнты і адправіліся ў камандзіроўку на прадпрыемства.
Хлеб — усяму галава. Гэта самая вядомая руская прыказка аб хлебе. Сэнс яе ў тым, што хлеб — галоўны прадукт на нашым стале. Хлеб насычае, хлеб падаецца падчас любога прыёму ежы: на сняданак, абед ці вячэру. І якія б разнастайнасці хлебабулачных вырабаў не цешылі вока пакупніка, у прадуктовым кошыку хлеб ёсць абавязкова.
У раёне Пружанскага хлебазавода водар свежага хлеба распаўсюджваецца па ўсёй акрузе. Праязджаючы міма, мы заўсёды зварочваем у фірменную краму «Гарачы хлеб», не заехаць у якую проста немагчыма. Каб упэўніцца, ці адпавядае назва рэчаіснасці, зайшлі сюды праз гадзіну пасля адкрыцця. У дзевяць гадзін раніцы наведвальнікаў няшмат, затое выбар прадукцыі разнастайны, вочы разбягаюцца. Свежы хлеб начной выпечкі ўжо на прылаўку. Бліжэй да апоўдня, як расказалі нам у магазіне, разбіраюць амаль усё.
— Зыходзячы з попыту, завоз вырабаў ажыццяўляецца па тры разы на дзень, згодна з графікам паставак. З улікам таго, што ў нашага хлебазавода толькі адна фірменная крама, попыт на прадукцыю проста велізарны, — адзначае загадчыца магазіна «Гарачы хлеб» Яна Хоміч. — У абед з 13.00 да 13.30 заўсёды паступаюць навінкі: хлеб-чыабата, багет «Вясёлка», «Каласковы», хлеб амарантавы з насеннем лёну. Гэтыя вырабы разлятаюцца на працягу гадзіны, як гарачыя піражкі. Нам прывозяць па 50-70 штук і ўсё роўна не хапае, хацелася б атрымліваць больш. Ёсць і булачкі з рознымі начынкамі: павідла, тварог, мак, карыца, чакаем яшчэ папаўненне асартыменту. Звыш нормы заказваем пірагі, асабліва да свят. Людзі прыходзяць і просяць пірог «Любімы» або «Мокры мак». Вядома, мы імкнемся адпавядаць пажаданням пакупнікоў і трымаць марку.
Вытворчасць хлебабулачных вырабаў — складаны і працаёмкі працэс. Каб разабрацца ў тонкасцях пякарскай справы, мы адправіліся непасрэдна на хлебазавод. У цэхах, як у мурашніку, працуюць пекары, чые рукі заўсёды пахнуць хлебам. Іх праца проста зачароўвае, выразна вывераныя рухі нагадваюць ігру на піяніна. Кожны дасканала ведае свой участак работы, віртуозна ўпраўляецца з цестам. Водар свежай выпечкі настолькі зачароўвае, што адразу хочацца адламаць скарыначку і паспрабаваць на смак.
Як ажыццяўляецца кантроль якасці прадукцыі, у чым сакрэт рэцэптуры знаёмых нам вырабаў, і чаму звыклы для ўсіх хлебны «кірпічык» знаходзіцца на лідзіруючай пазіцыі на працягу 80-ці з лішнім гадоў? Па адказ на гэтыя і іншыя пытанні мы звярнуліся да намесніка дырэктара філіяла Пружанскага райспажыўтаварыства камбіната кааператыўнай прамысловасці Алены Якутчык.
— Хлебабулачная прадукцыя нашага прадпрыемства не пакідае яго межы, пакуль не пройдзе пэўныя выпрабаванні, — кажа яна. — І толькі, калі паказчыкі бяспекі адпавядаюць праграме вытворчага кантролю, вырабы адпраўляюцца ў пункты збыту па заявачнай сістэме. Нашу работу ўвесь час манітораць кантралюючыя службы: Дзяржстандарт, дзяржкантроль, цэнтр гігіены і эпідэміялогіі правяраюць умовы кароткачасовага захоўвання вырабаў, адпаведнасць датчыкаў тэмпературы і вільготнасці ў цэхах неабходным нормам. Мы смела можам казаць аб якасці і бяспецы нашых прадуктаў.
Што да знакамітага «кірпічыка» і класічнага батона з белай мукі, да якога ўсе прывыклі — гэта, як высветлілася, самыя натуральныя прадукты без якіх-небудзь дадаткаў для ўзмацнення смаку, павелічэння сытнасці ці падаўжэння тэрмінаў захоўвання. Рэцэптура хлеба самая простая: мука, соль, дрожджы і вада, у батон яшчэ дадаецца цукар і маргарын. Што цікава, з 30-х гадоў мінулага стагоддзя тэхналогія вырабаў засталася традыцыйнай: выстаўляецца рошчына — закваска, цеста праходзіць рэжым закісання, затым расстойку і выпечку. Рэйтынг падобных вырабаў па-ранейшаму высокі.
— Цяпер на лінейцы вельмі шмат навінак. Сюды ўжо прымяняюцца розныя дабаўкі, аднак яны ўсе правераны і дапушчаны Дзяржстандартам, і служаць для павелічэння тэрмінаў захоўвання, што неабходна, напрыклад, пры транспарціроўцы ў аддаленыя населеныя пункты, куды аўталаўка прыходзіць усяго два разы на тыдзень, а свежы хлеб хочуць есці ўсе і кожны дзень, — расказвае спецыяліст. — Наша прадукцыя расфасавана ў спецыяльныя ўпакоўкі з перфарацыяй, што дазваляе вырабу «дыхаць» і на працягу ад трох да шасці дзён захоўваць сваю свежасць. На маркіроўцы выразна пазначаны тэрміны і ўмовы захоўвання, і пры правільным іх выкананні хлеб надоўга застанецца мяккім і духмяным.
Што датычыцца правільнасці захоўвання, то пакупнікі часам самі пра гэта забываюць, а потым наракаюць на «няякасны прадукт». Для абвяржэння такіх заяў мы вырашылі самі праверыць, як гэта працуе. Адзін хлеб узялі ўпакаваны, а другі адкрыты, яго паклалі ў цэлафанавы пакет, загарнулі і абодва ўзоры адправілі ў халадзільнік. Хлеб розны, але па тэхналогіі вытворчасці выраблены аднолькава, без дабавак. У выніку, першы ўзор застаўся свежым, без цвілі і цвёрдай скарыначкі на працягу шасці дзён, а другі нават у халодным месцы стаў вільготным, а яго мякіш збітым ужо на другі дзень. Такі хлеб таксама можна есці, але смак ужо не той. Калі ж хлеб трымаць у шчыльным пакеце ў хлебніцы ці проста на кухні, дзе ў летні перыяд тэмпература паднімаецца звыш 25 градусаў, ён будзе сапсаваны на працягу сутак.
— Якія парады? Лепш за ўсё захоўваць хлеб у халадзільніку і ва ўласнай упакоўцы, а калі яе няма, то ў папяровым пакеце або ў мяшочку з ільняной тканіны. Яны забяруць лішнюю вільгаць, не дадуць вырабу перасохнуць і падоўжаць яго свежасць. Для аматараў гарачага хлеба самы лепшы варыянт — купляць галоўны прадукт на адзін дзень, а на наступны не ленавацца і схадзіць у краму, перабояў з пастаўкамі ў нас не бывае, — падкрэсліла Алена Васільеўна.
Смачны, духмяны хлеб — аснова выдатнага настрою і паказчык гасціннасці гаспадыні. Важна памятаць, праз якую цяжкую працу ён трапляе на стол, шанаваць і паважаць. І нават пры наяўнасці велізарнага асартыменту заўсёды памятаць, што калісьці нават некалькі дробак каштоўнага прадукту выратоўвалі нечае жыццё. Стаўцеся да яго з павагай і любоўю, і тады на вашым стале хлеб заўжды будзе радаваць вока і цешыць смак.
Ірына Велясевіч. Фота Кацярыны МАСІК