Воскресенье, 3 ноября 2024

Саюз чаўнака і іголкі

919

Мы прывыклі захапляцца вялікімі вынаходніцтвамі, але што значыць тая ж тэорыя адноснасці Эйнштэйна ў параўнанні з простай швейнай машынкай?! Бабуліны памочніцы, выпушчаныя больш за сто гадоў таму, шчасна дажылі да нашых дзён. І дзіўней за ўсё тое, што яны не бавяць свой век дзе-небудзь у каморы, а працягваюць спраўна працаваць.

Машынка Singer_измен.размер

Вось адна такая старушачка, якая жыве сёння ў музеі-сядзібе «Пружанскі палацык», па-ранейшаму шые парцьеры і гардзіны, цыруе абрусы і сурвэткі. Учора яна сустрэла чарговы юбілей.

«Які?» – спытаеце вы. 165-гадовы!

Роўна столькі часу назад, 12 жніўня 1851 года амерыканскі вынаходнік і бліскучы бізнэсмэн Ісаак Зінгер атрымаў патэнт на сваю швейную машынку. Ён проста ўдасканаліў мадэлі, якія існавалі на той час, — першым размясціў іголку вертыкальна, спраектаваў стол-платформу для гарызантальнага размяшчэння тканіны і лапку-прыціск (што дазволіла рабіць бесперапыннае крывалінейнае шво), усталяваў зубчастую пласціну для прасоўвання тканіны і нажную педаль – вольная рука швачцы не перашкодзіць. Машынка адразу набыла неверагодную папулярнасць у звычайных хатніх гаспадынь. Менавіта на іх, а не на прамысловую вытворчасць,  арыентаваўся вынаходнік.

Дзякуючы ўдаламу, як сёння сказалі б, маркетынгаваму ходу мільёны сем’яў пераканаліся ў неабходнасці набыцця гэтай машынкі: упершыню рамонт механізму дапускаўся ў хатніх умовах. Кліенты Зінгера маглі самі заказваць неабходныя запчасткі, каб ліквідаваць няспраўнасці. Акрамя таго, машынкі пачалі прадаваць у растэрміноўку – яны сталі даступныя нават беднякам. Рэклама была паўсюль: яе размяшчалі на праграмках спектакляў, раздавалі прыхаджанкам у храмах разам з рэлігійнай літаратурай, распаўсюджвалі прахожым – з газетамі.

На кірмашах магчымасці машынак «Singer» дэманстравалі спецыяльна нанятыя прыгажуні, на якіх затрымлівалі погляд мужчыны, а ў гэты час іх спадарожніцы любаваліся пашытымі і нават вышытымі з дапамогай машын сукенкамі. Дэманстраваліся таксама цыравальныя прылады, а побач з імі – узоры зацыраваных панчох. Такога яшчэ ніхто не бачыў! Поспех вытворчасці быў такі, што ўжо ў 1908 годзе на Брадвеі быў узведзены першы ў Нью-Ёрку хмарачос – 47-павярховы «The Singer Building» вышынёй 205 метраў, дзе размясцілася штаб-кватэра карпарацыі.

Але хай іншыя захапляюцца хмарачосамі і зацыраванымі панчохамі, а мы вернемся да пружанскай машынкі-прыгажуні.

Колькі легенд, звязаных з кампаніяй «Singer», давялося выслухаць нашаму музейнаму экспанату і колькі іх  развянчалі  супрацоўнікі музея! Нехта пільна разглядаў кожную дэталь, спрабуючы знайсці сляды рэдкіх каштоўных металаў. Хтосьці з расчараваннем даведваўся, што пружанская машынка 1882 года выпуску (самыя першыя экземпляры, напэўна,  каштавалі б мільён долараў!). Некаторыя, паверыўшы чуткам, нават ставілі доследы: правяралі пры дапамозе  мабільнага тэлефона наяўнасць «чырвонай ртуці» ў рабочай іголцы. Казалі, што побач з гэтым рэчывам знікае сігнал. Але сігнал быў устойлівей за Эйфелеву вежу.

Былі і такія, хто, гледзячы на лагатып (а ён паўсюль: скрыжаваныя іголкі, «S»-падобна абвітыя ніткамі, на фоне доўгага чаўнака), абзывалі машынку падробкай. Ну што ж, хай і далей шукаюць легендарную «Zinger»!

Лагатып 1_измен.размер

Дзівакі, любаваліся б лепш яе абліччам: корпус, выгнуты вытанчанай дугой і  ўпрыгожаны рэльефным арнаментам і каляровым роспісам у выглядзе дэкаратыўных кветак у вазе. Незвычайна прыгожыя адліваныя чыгунныя платформы, фігурная праножка з надпісам «SINGER»…

Лагатып 2_измен.размер

Вы скажаце, што прыгажосць-прыгажосцю, але функцыянальныя магчымасці яе не ідуць ні ў якое параўнанне з сучаснымі швейнымі машынамі? Памыляецеся! Канструкцыя старой зінгераўскай машынкі такая, што іголка надзейна прабівае і любую тканіну, і скуру, а чаўнок, размешчаны гарызантальна, не дазваляе нітцы заблытвацца. І мноства іншых зручнасцей, пра якія залежныя ад электрычнасці бяздушныя механізмы могуць толькі марыць, і ў якіх я сама асабіста змагла пераканацца.

Не выпадкова кажуць, што сам Ганс Хрысціян Андэрсан хацеў напісаць пра швейную машынку «Singer» казку, але не паспеў…

Алена ЗЯЛЕВІЧ

Добавить комментарий

Ваш адрес email не будет опубликован. Обязательные поля помечены *