Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка падпісаў указ аб стварэнні камісіі для работы з жадаючымі вярнуцца на радзіму. Аб гэтым кіраўнік дзяржавы заявіў, прымаючы з дакладам генеральнага пракурора Андрэя Шведа, перадае карэспандэнт БЕЛТА.
«Адно з важнейшых пытанняў. Я сёння падпісаў указ, што падрыхтаваны групай спецыялістаў на чале з вамі, аб разглядзе зваротаў грамадзян Беларусі, якія знаходзяцца за мяжой, па пытаннях учынення імі правапарушэнняў. Гэта якраз тое пытанне, якое мы абмяркоўвалі напярэдадні. Я паглядзеў і склад (камісіі. — Заўвага БЕЛТА), і іншае. Калі мы нешта тут ва ўказе не прадугледзелі, дастаткова ўлады ў генеральнага пракурора, каб задзейнічаць увесь дзяржаўны апарат, дзяржслужачых для таго, каб вырашыць гэту праблему з тымі збеглымі», — сказаў кіраўнік дзяржавы.
«І трэба глядзець не толькі збеглых. Нехта з-пад плінтуса вылезе — яны ж разумеюць, што мы іх усё роўна знойдзем. Нехта звернецца ў камісію. Вы ў камісіі ўжо разберацеся», — дадаў Аляксандр Лукашэнка.
У склад камісіі ў тым ліку ўвайшлі людзі, якія аказаліся сярод пацярпелых у выніку ўчыненых правапарушэнняў. Прэзідэнт падтрымаў такі падыход: «Тады грамадства будзе разумець, што рашэнні прымаюць не Лукашэнка, Швед і іншыя — людзі, надзеленыя ўладай. Зразумела, што мы гэта павінны арганізаваць і быць галоўнымі дзеючымі асобамі. Але і тыя, якія бачылі, што адбывалася, і цярпелі, і супраць іх учыняліся нейкія акты гвалту або правапарушэнні. Указ падпісаны. Я папрашу толькі, каб вы вельмі падрабязна людзям растлумачылі яшчэ раз, у чым сутнасць».
«Другое, што трэба падкрэсліць. Я назіраў за СМІ апошні тыдзень: там шум узняўся. Асабліва ў штабах, ціхушкі-лахушкі гэтыя ў Літве, Польшчы ашалелі. Я хачу вам яшчэ раз сказаць, і людзі каб разумелі: цяпер яны на безграшоўі сядзяць, Захад будзе фінансаваць толькі канкрэтныя мерапрыемствы. Пажадана такога радыкальнага плана, і нават ужо не ўзроўню 2020 года. Звяржэнне, забойствы Прэзідэнта, службовых асоб. І ты там не ў апошніх радках (гэта не для таго, каб цябе напалохаць, ты сам гэта ведаеш). Гэта значыць, усіх, хто ўпоперак горла стаў, — усіх ліквідаваць. Гэта будзе фінансаваць Захад», — падкрэсліў кіраўнік дзяржавы.
«Ім задаюць пытанні: хто вы такія, лахушкі-ціхушкі, хто за вамі стаіць? Вось яны крычаць, што «мільён з Беларусі збеглі, вось яны ў Польшчы, Літве і Украіне, як гіены, стаяць па перыметры і ляскаюць зубамі». Ніякіх там мільёнаў няма. Нехта называе дзве тысячы, хто — да чатырох тысяч. Няважна, колькі. Але яны гэтым пацвярджаюць сваю рашучасць і магчымасць тут нешта ўчыніць, аж да сур’ёзных тэрактаў. І калі Захад бачыць, што за імі нехта стаіць (хоць невялікая група людзей), столькі і грошай дадуць на існаванне. І яны баяцца, што частка гэтых людзей — а, не дай бог, большасць — паедзе ў Беларусь, вось звернуцца ў гэту камісію. Тады і грошай няма. Таму што за імі ніхто не стаіць, за гэтымі офісамі. Цяпер ім выдзяляюць мізэрныя грошы, і ўсе гэтыя грошы не даходзяць да гэтых ці то двух, ці то чатырох тысяч чалавек. А, не дай бог, мільён, як яны кажуць. Гэта ўсё асядае ў гэтых начальнікаў у штабах, яны гэтыя грошы дзеляць. А есці ж хочацца. І вось яны там сядзяць. Ну што ім застаецца рабіць?» — задаў рытарычнае пытанне Аляксандр Лукашэнка.
«Ім украінцы прапануюць (ваенныя прыязджаюць): давайце на фронт, ваяваць супраць Расіі. Усе яны крычалі: полк Каліноўскага і іншае… Там каля ста чалавек у гэтым так званым палку. Вось яны бегаюць там, некаторыя вялікія палкоўнікі і падпалкоўнікі, крычаць, што «мы ствараем народна-вызваленчую армію». Але ў гэтай арміі ўсяго сотня чалавек, і тое ваююць пад Бахмутам, Арцёмаўскам. І гіне нямала людзей. Яшчэ раз паўтараю: есці хочацца, але ёсць і азвярэлыя — тыя, якія гатовы змагацца там супраць Расіі і тут прыйсці да канца змагацца супраць беларускага народа. Ну, гэта іх выбар. Я гэта да чаго гавару: мы нікога, Андрэй Іванавіч, сюды не павінны цягнуць. А так там пайшла ўжо хваля: «вось Лукашэнка хоча іх сюды зацягнуць і пасадзіць». Вось прачытаюць указ і будуць бачыць, як будзе працаваць камісія», — адзначыў Прэзідэнт.
Кіраўнік дзяржавы падкрэсліў, што ўлады апрыёры нікога не збіраюцца пазбаўляць волі. З іншага боку, заўважыў ён, калі нейкі грамадзянін сапраўды заслужыў пакарання, дык ён і сам наўрад ці стане звяртацца ў створаную камісію.
«Пойдзе — разгледзім. Усё будзе ў адпаведнасці з законам. Але галоўнае, не цягніце іх сюды сілай. Вы правільна прапанавалі: заяву ў камісію (хочаце — па інтэрнэце перадавайце, хочаце — у канверце перасылайце) — мы разгледзім любую вашу заяву. Але сілай сюды цягнуць, каб пасадзіць, як яны кажуць, або наогул каб пагаварыць з кім-небудзь, мы не збіраемся. Гэта наша добрая воля, мы яе прадэманстравалі. Калі ласка, звяртайцеся, будзем разглядаць вашы заявы. Не хочаце — сядзіце там. Хочаце — ваюйце, хочаце — мяціце вуліцу. Не ўсе ж могуць ваяваць нават, не ўсіх жа возьмуць на фронт. Мяціце вуліцу, мыйце посуд. Хто больш падрыхтаваны — будуць патроны падаваць у Польшчы ці Літве. Гэта іх выбар. Мы нікога не прымушаем і не настойваем у гэтым плане», — заявіў беларускі лідар.
Менавіта такі прынцып павінен быць у рабоце камісіі, акцэнтаваў увагу Аляксандр Лукашэнка. «Трымайце мяне ў курсе справы. Калі трэба падключыцца па нейкім пытанні, падключайце. Тым больш што некаторыя могуць пайсці праз памілаванне Прэзідэнта і гэтак далей», — дадаў кіраўнік дзяржавы.
«Вось гэта комплекснае пытанне, якое цяпер трэба закруціць. Сумесна з вялікай работай па генацыдзе. Пракуратуру зверху данізу давядзецца, вядома, дагрузіць, і загрузіцца гэтымі пытаннямі: разгляду скаргаў і заяў нашых збеглых і тых, хто тут учынілі правапарушэнні. Гэта пытанне неяк трэба здымаць у грамадстве. Патрэбна развязка», — падагульніў Аляксандр Лукашэнка.
У сваю чаргу Андрэй Швед падзякаваў Прэзідэнту за падтрымку прапаноў, якія былі рэалізаваны ва ўказе, падпісаным кіраўніком дзяржавы. «Гэта сапраўды была работа ўсіх дзяржаўных органаў. Падыходы былі ў асноўным вызначаны, як вы і акрэслілі, з тым, каб сюды нікога не цягнуць, а людзі разумелі, што маюць у тым ліку і гарантыі», — сказаў генпракурор.
Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка правёў рабочую сустрэчу са старшынёй Вярхоўнага Суда Валянцінам Сукалам, перадае карэспандэнт БЕЛТА.
Кіраўнік дзяржавы цікавіўся развіццём судовай сістэмы ў Беларусі, вынікамі праведзеных мерапрыемстваў па яе рэфармаванні, таксама з улікам канстытуцыйных змяненняў, што адбыліся. Яшчэ адна тэма — ствараемая ў Беларусі камісія па рабоце з грамадзянамі, якія ўчынілі правапарушэнні і жадаюць вярнуцца ў краіну. Аляксандр Лукашэнка пацікавіўся меркаваннем Валянціна Сукалы ў сувязі з адпаведнай маючай адбыцца работай.
Прэзідэнт асабліва адзначыў, што ў бягучым годзе чакаецца юбілейная дата — 100-годдзе Вярхоўнага Суда Беларусі.
«Здаецца, мы некалі з вамі замахнуліся на рэформу чарговую судовай сістэмы. Зыходзячы з вашага вопыту, якія ў нас у сувязі з гэтым вынікі? Падыходзім да Усебеларускага народнага сходу. Суды выведзены наверх, калі так гаварыць па-народнаму, пад УНС. Таму незалежнасць судовай сістэмы такім чынам узмацняецца», — адзначыў беларускі лідар.
Аляксандр Лукашэнка спытаў меркаванне Валянціна Сукалы, ці не лічыць ён праз некаторы час, што былі дапушчаны тыя ці іншыя памылкі: «Гэта вельмі важна. Мы тут не памыліліся? Не будзе тут нейкай памылкі? І па Канстытуцыйным Судзе, і па Вярхоўным Судзе. У сувязі з тым, што мы яго робім больш незалежным, падымаем туды наверх да Усебеларускага народнага сходу».
Кіраўнік дзяржавы таксама пацікавіўся, як у Вярхоўным Судзе развіваецца інстытут апеляцыі, улічваючы вопыт эканамічных судоў. «Ужо ж вопыт нейкі ёсць. Якая тут сітуацыя ў нас?» — абазначыў ён адно з пытанняў сустрэчы.
Яшчэ адна тэма — работа са зваротамі грамадзян, якія хочуць вярнуцца на радзіму. «Мы цяпер, вось толькі што гаварылі з Андрэем Іванавічам Шведам (генеральным пракурорам Беларусі. — Заўвага БЕЛТА), разгарнулі работу па злачынствах збеглых. Тым не менш у адпаведнасці з законам мы прымаем у судах шмат рашэнняў па пакаранні тых, хто ўчыніў такія злачынствы. Па людзях, якія знаходзяцца тут. Як гэта стыкуецца, ці няма тут супярэчнасцей якіх-небудзь? — паставіў пытанне Аляксандр Лукашэнка. — Яшчэ раз ваша меркаванне наконт гэтай нейкай аддушыны для гэтых збеглых, якія ўсё ж такі нязначныя ўчынілі правапарушэнні. Нехта з перапуду збег. Ваша ацэнка па тым, што мы стварылі камісію, каб некаторых, так сказаць, рэабілітаваць і яны змаглі вярнуцца на радзіму».
Прэзідэнт таксама цікавіўся судовымі разборамі па тых справах, якія знаходзяцца ў яго на кантролі.
Валянцін Сукала запэўніў, што судовая сістэма цяпер у цэлым адпавядае ўсім канстытуцыйным патрабаванням, якія прад’яўляюцца да яе. «Яна спакойна рэагуе на ўсе выклікі і пагрозы, асвойвае тыя аб’ёмы правасуддзя, якія сёння ў яе ёсць. Разам з тым яна не стаіць на месцы, прадаўжае ўдасканальвацца, рэфармавацца. Першыя вынікі праведзенай рэформы ўжо відавочныя. Так удала супала, што судовая рэформа па часе супала з канстытуцыйнай. Мы завяршылі трэці этап судовай рэформы, і якраз канстытуцыйная рэформа. І гэта атрымала замацаванне на самым высокім канстытуцыйным узроўні», — сказаў старшыня Вярхоўнага Суда.