Апошнія зімы адметныя тым, што змяненне тэмпературнага рэжыму адбываецца не паступова, а вельмі рэзка. Змена марозаў адлігай і наадварот прыводзіць да разбурэння асфальтавага пакрыцця вуліц і дарог. Рызыка трапіць колам у яму і гэтым нанесці значны ўрон свайму аўтамабілю застаецца. Што рабіць у такім выпадку?
Безумоўна, вопытныя вадзіцелі раяць трымаць у галаве «карту выбоін» і па магчымасці абмінаць небяспечныя ўчасткі. Але такія арыенціры даводзіцца абнаўляць, і добра, калі не на ўласным горкім вопыце. У выпадку, калі не ўдалося абмінуць выбоіну, у выніку чаго аўтамабіль атрымаў «траўму», трэба ведаць, што падобныя сітуацыі таксама рэгулююцца беларускім заканадаўствам.
Кожная выбоіна рэгламентуецца
Напрыклад, паводле дзеючага ў нашай краіне СТБ 1291-2007, памеры ям не павінны быць больш 0,09 квадратнага метра па плошчы (30х30 см) і 5 см у глыбіню. Усе выбоіны, большыя хаця б па адным параметры, павінны агароджвацца тэхнічнымі сродкамі арганізацыі дарожнага руху ў адпаведнасці з СТБ 1300.
Дарэчы, у рэспубліцы паспяхова дзейнічае інтэрнэт-праект «БелЯма». Карыстальнікам прапануецца дабаўляць інфармацыю аб дэфекце, адправіць заяву ў мясцовую ДАІ, чакаць 35 дзён з моманту рэгістрацыі заявы, і калі за гэты час дэфект не адрамантаваны, накіроўваць скаргу ў суд. Шматлікія наведвальнікі байнэту ацанілі такі сэрвіс, і на сённяшні дзень «калекцыя» «БелЯмы» налічвае амаль тысячу дэфектаў, некалькі заяў знаходзяцца на разглядзе ў ДАІ, ёсць і статыстыка выкаранення недахопаў.
Як адзначаюць дарожнікі, у сувязі з рэзкімі перападамі тэмпературы ямачнасць на дарогах краіны імкліва набліжаецца да крытычнай адзнакі. На галоўнай магістралі краіны (траса М1) штодня працуюць некалькі брыгад, кожная з якіх у дзень можа падлатаць 30-40 квадратных метраў дарожнага палатна. Гэтага, відавочна, вельмі мала, асабліва пры тым фінансаванні, якое прадугледжана ў апошнія гады.
Свой уклад робяць і «ліхія» аўтамабілісты, з-за якіх за дзень выбоіна шырынёй у два сантыметры можа «вырасці» ў дзесяць разоў.
Калі ў яму колам…
А між тым, з-за калдобін на дарогах пакутуюць, у першую чаргу, аўтамабілі, бо кошт іх рамонту намнога вышэйшы за аднаўленне дарог. Тым больш, што ўскладваецца ён не на плечы дзяржавы, а іх уладальнікаў. Пракол або, што яшчэ горш, парыў пакрышкі падчас руху можа прывесці да страты кантролю над аўтамабілем і, адпаведна, да дарожна-транспартнага здарэння. Пагнутыя пласціны ўяўляюць меншую небяспеку, але ўсё роўна патрабуюць замены, бо зніжаюць манеўранасць аўтамабіля пры яздзе на высокай хуткасці.
Яшчэ адна бяда — дэфармацыя рулявых цяг з прычыны трапляння ў яму. Пасля такой паломкі машына, вядома, працягне ехаць. Праўда, не зусім у тым накірунку, у якім жадае кіроўца: кручэнне руля ў гэтым выпадку будзе абцяжарана, таму візіту на СТА ўжо не пазбегнуць.
Што ж рабіць, калі патрапіў у такую «засаду»? Пагодзімся, што далёка не заўсёды рамонт дарожнага палатна, адчынены люк, велізарная яма своечасова абазначаюцца адпаведнымі знакамі. І калі вы трапілі ў такую пастку, то гэта ўжо парушэнне закона з боку дарожнай службы, абслугоўваючай дадзены ўчастак дарогі. Іншая справа, што не ўсе вадзіцелі ведаюць аб сваіх правах.
Рамантуй за свой кошт
Менавіта таму важна выконваць наступны алгарытм дзеянняў у такой сітуацыі:
— адразу жа спыняем рух і глушым рухавік;
— уключаем аварыйную сігналізацыю і выстаўляем знак аварыйнага прыпынку;
— робім фотаздымкі з месца ДТЗ і заўважныя пашкоджанні аўтамабіля (цяпер на мабільніках ёсць камеры);
— калі ёсць сведкі ДТЗ, запісваем іх прозвішчы і тэлефоны;
— выклікаем ДАІ для афармлення ДТЗ.
Пасля прыезду супрацоўнікаў дзяржаўтаінспекцыі важна самому асабіста ўдзельнічаць пры складанні схемы. Абавязкова засяродзьце ўвагу на дакладным памеры ямы і на адсутнасць паведамляючых аб небяспецы дарожных знакаў і агародж. Імкніцеся самі ўдзельнічаць падчас складанняў схемы!
На жаль, бывае і так, што пасля «спаткання» з ямай выяўляецца пашкоджанне картэра рухавіка. Як вядома, без масла рухавік працаваць не можа. Без змазкі частак, якія труцца, рухавік зак-ліньвае за лічаныя хвіліны, несучы свайму ўладальніку дадатковыя расходы на дарагі рамонт. Пры прабоіне ў картэры масла пачне выцякаць з сістэмы. Дасведчаны вадзіцель адразу зразумее, у чым справа, па індыкатары маслянага ціску. Але вось пачаткоўца можа не звярнуць увагі: ці мала якая лямпачка міргае на прыборнай панэлі.
І так, калі пры руху на аўтамабілі вы адчулі моцны ўдар, варта неадкладна спыніцца, заглушыць рухавік і аглядзець аўтамабіль. Калі пацярпела толькі абарона або іншыя неадказныя элементы, масла і іншыя вадкасці не выцякаюць, то можна акуратна працягнуць рух.
Падставай для клопату стане з’яўленне кропель масла. Нават калі іх няшмат, працягваць рух або заводзіць аўтамабіль забаронена! Пашкоджаны падшыпнік пераграваецца: чым большымі будуць абароты, тым мацней знос, і гэта працягваецца да таго моманту, пакуль шатун не абарвецца і не праб’е блок цыліндраў. У такім разе рамонт рухавіка ўжо бессэнсоўны, яго можна адразу здаць ва ўтыль. Калі ж рызыкнуць даехаць да СТА сваім ходам, то перасоўвацца трэба на мінімальных абаротах. Аднак пасля такога прабегу можа спатрэбіцца замена каленвала.
Алег Сідарэнка.