Івана Чарнякевіча звычайна называюць расійскім мастаком. Але ў нас, у Пружанах, яго лічаць сваім, беларускім: Іван Міхайлавіч нарадзіўся ў Плябанцах, штогод бывае на малой радзіме — не губляе сувязі са сваімі каранямі, на беларускай мове, якой свабодна валодае, размаўляе не менш, чым на рускай. Падчас апошняга водпуску на бацькаўшчыне Іван Чарнякевіч пабываў у раённым Доме рамёстваў. Праўда, на гэты раз мастак выступаў не ў якасці аўтара экспазіцыі, а як звычайны наведвальнік.
Даведаўшыся, што знакаміты зямляк-мастак гасцюе на Пружаншчыне, калектыў Дома рамёстваў узяў на сябе смеласць запрасіць яго ў госці — у якасці назіральніка, прафесійнага крытыка і кампетэнтнага дарадцы.
Шэраг экспанатаў захапіў Івана Чарнякевіча сваёй самабытнасцю. Подыхам даўніны прыцягнула ўвагу пастаянная экспазіцыя рэчаў, якімі карысталіся нашы продкі: адзенне, абутак, прадметы ўжытку… Калекцыю рарытэтаў пастаянна папаўняюць работнікі ўстановы, якія шукаюць на гарышчах дамоў унікальныя рэчы, якімі карысталіся нашы продкі.
Калектыву Дома рамёстваў вельмі хацелася пачуць кампетэнтнае меркаванне наконт работ, ствараемых кіраўнікамі гурткоў і іх выхаванцамі. Асабліва цікавілі каментарыі наконт габеленаў, якія з’яўляюцца неад’емнай часткай творчасці Івана Чарнякевіча. Госць ацаніў намаганні людзей, якія не толькі самі займаюцца, але і вучаць навыкам псіхатэрапіі, як называе гэты від дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва сам Іван Міхайлавіч. Прафесіянал гэтай справы зрабіў шэраг заўваг і даў некалькі рэкамендацый тым, хто сапраўды зацікаўлены працаваць над стварэннем габеленаў.
Увогуле, сустрэча аказалася вельмі цікавай і плённай. І.М.Чарнякевіч — чалавек высока эрудыраваны і нядрэнна разбіраецца ў многіх відах дэкаратыўна-прыкладной творчасці. А разглядаючы калекцыю сабраных збаноў, Іван Міхайлавіч з сумам зазначыў, што знікае пераемнасць пакаленняў: «Сакрэты рамеснай дзейнасці ўмельцы перадавалі ў спадчыну, быццам каштоўны дар. На жаль, сакрэты ганчарнай дзейнасці Такарэўскага, з якім я быў асабіста знаёмы, сёння застаюцца незапатрабаванымі». Дзеля справядлівасці варта адзначыць, што ў Доме рамёстваў рабілі памкненні аднавіць гэтае рамяство, але справа аказалася празмерна затратнай, ды й умельцаў, жадаючых дзяліцца сваімі навыкамі з падрастаючым пакаленнем, не знайшлося.
Не менш цікавай субяседніцай аказалася і жонка мастака — Вера Аляксееўна Прохарава — таксама вядомая мастачка. Як творчыя асобы яны нямала павандравалі па свеце, вывучаючы мастацкія традыцыі іншых краін. Таму з веданнем справы зазначаюць, напрыклад, што найбольш захаванымі і шануемымі з’яўляюцца народныя рамёствы ў Турцыі і Японіі.
Дарэчы, нягледзячы на багаты вопыт і шырокі творчы дыяпазон, у Пружанскім Доме рамёстваў гасцям усё-такі знайшлося чаму павучыцца: для іх правялі майстар-клас па вырабу лялек-мотанак.
Марына Вакульская, Сяргей Талашкевіч (фота).
На здымках: майстар-клас для землякоў; Вера Прохарава: успамінаючы Такарэўскага.