Ідзе чалавек з кіем, едзе інвалідная каляска, размаўляюць два чалавекі з дапамогай жэстаў… Такія сустрэчы адбываюцца штодня. І мы, нехаця , звяртаем на іх увагу: спыняемся, азіраемся, прыглядаемся да жэстаў, навязваем сваю дапамогу. Але ж гэта такія ж звычайныя людзі, як і мы, у якіх ёсць пачуцці … нам жа не вельмі прыемна, калі праходзячы міма, нас з ног да галавы акінуць ацэньвальным поглядам, або «падсадзяць» у аўтобус без нашайзгоды?! Па меншай меры мы адчуем няёмкасць. Дык навошта ж ставіць у няёмкае становішча іншых?
Людзі з абмежаванымі магчымасцямі маюць патрэбу ў разуменні, прыняцці іх такімі, якія яны ёсць. Яны не хочуць вылучацца з ліку навакольных іх людзей. Існуюць пэўныя правілы, якія дазваляюць пабудаваць правільны кантакт, а галоўнае зрабіць так, каб людзі з інваліднасцю адчувалі сябе роўнымі з Вамі. Такім чынам:
Правіла № 1: Калі Вы размаўляеце з інвалідам, звяртайцеся непасрэдна да яго, а не да таго, хто яго суправаджае.
Правіла № 2 : Калі Вас знаёмяць з інвалідам, цалкам натуральна паціснуць яму руку — нават тым, каму цяжка рухаць рукой або хто карыстаецца пратэзам.
Правіла № 3: Калі Вы сустракаецеся з чалавекам, які дрэнна ці зусім не бачыць, абавязкова называйце сябе і тых людзей, якія прыйшлі з Вамі. Калі ў Вас агульная гутарка ў групе, не забывайце патлумачыць, да каго ў дадзены момант Вы звяртаецеся, і назваць сябе.
Правіла № 4: Калі Вы прапануеце дапамогу, чакайце, пакуль яе прымуць, а затым пытайцеся, што і як рабіць.
Правіла № 5: Майце зносіны з дарослымі інвалідамі, як з дарослымі. Звяртайцеся да іх называючы імя і на «ты», толькі калі вы добра знаёмыя.
Правіла № 6 : Абаперціся або павіснуць на інваліднай калясцы — тое ж самае, што абаперціся або павіснуць на яе ўладальніку, і гэта таксама раздражняе. Інвалідная каляска – гэта частка недатыкальнай прасторы чалавека.
Правіла № 7: Калі Вы размаўляеце з чалавекам, якія мае цяжкасці ў зносінах, слухайце яго ўважліва. Будзьце цярплівыя, чакайце, калі чалавек сам скончыць выраз. Не папраўляйце яго і не дамаўляйце за яго. Ніколі не прыкідвайцеся, што вы разумееце, калі на самай справе гэта не так. Паўтарыце, што вы зразумелі, гэта дапаможа чалавеку адказаць вам, а вам — зразумець яго.
Правіла № 8: Калі Вы гутарыце з чалавекам, які карыстаецца інваліднай каляскай або мыліцамі, размяшчайцеся так, каб Вашы і яго вочы былі на адным узроўні, тады Вам будзе лягчэй размаўляць.
Правіла № 9: Каб прыцягнуць увагу чалавек , які дрэнна чуе, памахайце яму рукой або папляскайце па плячы. Глядзіце яму прама ў вочы і гаварыце выразна, хоць майце на ўвазе, што не ўсе людзі, якія дрэнна чуюць, могуць чытаць па вуснах. Размаўляючы з тымі, хто можа гэта рабіць, размешчайцеся так, каб на Вас падала святло і Вас было добра відаць; паспрабуйце, каб Вам нічога (ежа, цыгарэты , рукі) не перашкаджала.
Таццяна Кірылава, загадчыца аддзялення сацыяльнай адаптацыі і рэабілітацыі ДУ “Пружанскі тэрытарыяльны цэнтр сацыяльнага абслугоўвання насельніцтва”.
